Mięśnie twarzy są kluczowe w fotografii portretowej, ponieważ to one nadają wyrazistość emocjom i kształtują ekspresję. Umiejętność ich dostrzegania i kontrolowania podczas sesji pozwala na precyzyjne uchwycenie nastroju oraz charakteru portretowanej osoby.
1. Mięsień okrężny oka (Musculus orbicularis oculi) 👁️
🔹 Odpowiada za mruganie i zmrużenie oczu, co jest kluczowe dla szczerego uśmiechu – tzw. uśmiechu Duchenne’a, w którym kąciki oczu delikatnie unoszą się, tworząc subtelne zmarszczki.
🔹 W portrecie jego napięcie wpływa na intensywność spojrzenia – delikatne przymknięcie oczu dodaje tajemniczości i emocjonalnej głębi.
2. Mięsień jarzmowy większy (Musculus zygomaticus major) 😊
🔹 Główny mięsień uśmiechu – podnosi kąciki ust.
🔹 Gdy działa bez mięśnia okrężnego oka, powstaje sztuczny, wymuszony uśmiech („uśmiech do zdjęcia”).
🔹 W naturalnej ekspresji uśmiech angażuje nie tylko usta, ale i policzki oraz oczy.
3. Mięsień śmiechowy (Musculus risorius) 😏
🔹 Odpowiada za rozciągnięcie ust w poziomie – powoduje subtelny uśmiech bez unoszenia policzków.
🔹 Często obecny w ironicznych uśmiechach, lekkim grymasie lub wyrazie pobłażania.
4. Mięsień okrężny ust (Musculus orbicularis oris) 💋
🔹 Kontroluje zaciskanie i układanie ust, co ma ogromne znaczenie w emocjach – od subtelnego spokoju po gniewne ściągnięcie warg.
🔹 Jest kluczowy przy portretach zmysłowych, gdy modelka delikatnie rozchyla usta.
5. Mięsień czołowy (Musculus frontalis) 🤨
🔹 Unosi brwi, co nadaje wyraz zdziwienia, ciekawości lub intensywności spojrzenia.
🔹 W napięciu tworzy poziome zmarszczki na czole – widoczne przy stresie, zdziwieniu lub powadze.
🔹 Lekko uniesiona jedna brew może dodać charakteru i pewności siebie.
6. Mięsień marszczący brwi (Musculus corrugator supercilii) 😠
🔹 Ściąga brwi do środka, co tworzy wyraz skupienia, niepokoju, smutku lub gniewu.
🔹 Zbyt napięty może powodować zmarszczone brwi i zaciśniętą twarz, co często nie wygląda korzystnie na zdjęciach.
7. Mięsień obniżacz kąta ust (Musculus depressor anguli oris) 😞
🔹 Odpowiada za smutek i przygnębienie, gdy kąciki ust opadają.
🔹 Subtelne działanie tego mięśnia daje efekt nostalgii i zadumy, dlatego w niektórych portretach lekkie opuszczenie kącików ust dodaje powagi i tajemniczości.
Jak mięśnie twarzy wpływają na emocje w portrecie?
😃 UŚMIECH
🔹 Zaangażowanie mięśnia jarzmowego większego i okrężnego oka = szczery uśmiech (uśmiech Duchenne’a).
🔹 Tylko mięsień jarzmowy bez oczu = wymuszony uśmiech, typowy dla niekomfortowych sytuacji.
🔹 Gdy dominują mięśnie śmiechowy i okrężny ust = subtelny, figlarny uśmiech, często używany w portretach o lekkim, zalotnym charakterze.
😔 SMUTEK I ZADUMA
🔹 Aktywne mięśnie obniżające kąciki ust oraz marszczące brwi.
🔹 Delikatnie napięty mięsień czołowy dodaje zamyślenia.
🔹 Opadające powieki mogą dodać nostalgii lub melancholii.
😐 POWAGA I DYSTANS
🔹 Neutralna pozycja mięśni – minimalna ekspresja, ale mocne spojrzenie.
🔹 Napięcie w mięśniu okrężnym oka sprawia, że wzrok jest bardziej intensywny.
🔹 Lekko opuszczone kąciki ust dodają autorytetu i tajemniczości.
Wnioski :
📸 Świadome zarządzanie mięśniami twarzy to klucz do perfekcyjnego portretu.
📸 Dobry fotograf „czyta” napięcia mięśniowe modela i potrafi je korygować – np. jeśli ktoś ma sztuczny uśmiech, można poprosić o zmrużenie oczu lub lekkie rozluźnienie ust.
📸 Ekspresja oczu jest ważniejsza niż same usta! – jeśli oczy są martwe, uśmiech nie będzie wyglądał naturalnie.
Zachęciłem Cię?
Zapraszam do umówienia sesji!
Fotograf portrecista Robert Gołębiewski 