Ellen von Unwerth – kobieta, która dała kobietom głos w fotografii mody
Ellen von Unwerth to jedna z najbardziej wpływowych postaci współczesnej fotografii mody – niemiecka artystka, która od lat 90. XX wieku rewolucjonizuje sposób przedstawiania kobiecości, seksapilu i siły kobiet. Urodzona 17 stycznia 1954 roku we Frankfurcie nad Menem, początkowo pracowała jako modelka, co znacząco wpłynęło na jej późniejsze podejście do pracy z kamerą. Spędziła dziesięć lat przed obiektywem, zanim chwyciła za aparat. Jak sama przyznaje, właśnie to doświadczenie pozwoliło jej zrozumieć, czego kobieta oczekuje od fotografa — czułości, humoru i przestrzeni do wyrażania siebie, zamiast uprzedmiotowienia.
Przełomem w jej karierze była sesja zdjęciowa z nieznaną wtedy jeszcze Claudią Schiffer dla marki Guess w 1989 roku. Te czarno-białe fotografie, zainspirowane estetyką złotej ery Hollywood, były mieszanką zmysłowości, młodzieńczej figlarności i stylowej nostalgii. Z miejsca podbiły świat mody i zapoczątkowały nową erę w reklamie odzieżowej. Ellen zaczęła pracować dla największych magazynów – Vogue, Vanity Fair, Interview, i-D i Numero, a jej zdjęcia trafiały na okładki i kampanie wielkich marek, jak Chanel, Dior, Miu Miu czy Victoria’s Secret.
Styl von Unwerth jest natychmiast rozpoznawalny: teatralny, pełen humoru, prowokacji i figlarności. Jej fotografie często balansują na granicy fetyszu i żartu, erotyzmu i autoironii, ale zawsze prezentują kobiety jako silne, świadome swojej seksualności istoty. Nie ma w tym mizoginicznego spojrzenia męskiego oka – jest spojrzenie kobiece, z empatią, ale i wyrafinowaną estetyką. Von Unwerth bawi się konwencjami pin-upu, burleski, filmów noir i kampowej mody lat 50. i 60., przenosząc te motywy do współczesnego kontekstu.
Fotografka wydała kilka albumów, które stały się kolekcjonerskimi pozycjami: „Snaps”, „Revenge”, „Fräulein”, „Heimat”, „Devotion”, czy „The Story of Olga”. Każdy z nich to opowieść wizualna – często zbudowana jak film, z bohaterką, fabułą, napięciem i zwrotem akcji. Jej prace wystawiane były w prestiżowych galeriach i muzeach na całym świecie, od Paryża po Los Angeles.
Co istotne, Ellen von Unwerth jest jedną z niewielu kobiet, które zdominowały świat fotografii mody – dziedzinę zdominowaną przez mężczyzn. Jej sukces jest więc nie tylko artystyczny, ale i symboliczny: pokazała, że kobiece spojrzenie potrafi być równie silne, prowokujące i wyraziste. Jej fotografie – pełne śmiechu, seksu, tajemnicy i teatralnej ekspresji – są celebracją kobiecości w jej najodważniejszych odsłonach.
Ellen von Unwerth nie fotografuje dla mężczyzn – fotografuje dla kobiet. Uwalnia je od bycia biernym obiektem, czyniąc z nich bohaterki własnej opowieści. W jej obiektywie kobieta nie musi się tłumaczyć ze swojej zmysłowości – może ją celebrować. To właśnie czyni jej twórczość tak rewolucyjną i ponadczasową.
Paul Ekman to amerykański psycholog, który zasłynął z badań nad emocjami i ich ekspresją mimiczno-twarzową. Jego największym wkładem jest identyfikacja tzw. mikroekspresji – bardzo krótkich, mimowolnych grymasów twarzy ujawniających autentyczne emocje, zanim zostaną one stłumione lub zamaskowane. Stworzył także katalog siedmiu uniwersalnych emocji, które są rozpoznawalne na twarzy niezależnie od kultury: radość, smutek, złość, strach, zaskoczenie, wstręt i pogarda.
Dla portrecisty wiedza Ekmana może być ogromnie przydatna w w wielu obszarach. Oto jak z niej korzystam ja:
🔍 1. Lepsze odczytywanie emocji u modeli
Zrozumienie mikroekspresji pozwala mi wyłapać autentyczne emocje, nawet jeśli modelka/model je ukrywa lub nie jest ich świadoma/y. Dzięki temu mogę:
wyczuć, czy ktoś naprawdę dobrze się czuje podczas sesji,
zidentyfikować momenty, w których warto nacisnąć spust migawki – kiedy emocja „mignie” na twarzy,
wyciągnąć z portretu prawdę i głębię, a nie tylko powierzchowną pozę.
🧭 2. Kierowanie emocją i mimiką podczas sesji
Znając anatomię emocji i ich mimiczne komponenty, mogę świadomie instruować modeli:
jak np. subtelnie unieść brwi lub kącik ust, by wyrazić nostalgię, niepokój czy pożądanie,
jak odgrywać konkretne emocje zgodnie z ich naturalnym wyglądem (np. fałszywy uśmiech nie angażuje mięśni wokół oczu — tzw. uśmiech Duchenne’a),
jak budować napięcie mimiczne między oczami a ustami, co daje w portrecie niezwykłą siłę wyrazu.
🎭 3. Budowanie narracji emocjonalnej
Dzięki klasyfikacji emocji według Ekmana mogę:
komponować całe sesje wokół jednego nastroju lub przejść od jednej emocji do drugiej,
budować autentyczność opowieści w serii portretów (np. pokazując przemianę wewnętrzną bohatera),
eksperymentować z emocjonalnym kontrastem – np. chłodne światło + intensywna złość.
⏱ 4. Polowanie na mikrosekundy
Fotograf portrecista, który zna się na mikroekspresjach, potrafi:
wyczuć „ten moment”, zanim on nastąpi – napięcie mięśni twarzy, mikrogesty zapowiadające reakcję,
być bardziej uważnym na błyski prawdy w spojrzeniu i mimice,
uchwycić autentyczność w kadrach pozornie pozowanych.
🧠 5. Większa empatia i zaufanie
Fotograf, który rozumie emocje i potrafi je rozpoznać, staje się:
bardziej empatycznym rozmówcą,
buduje głębszą więź z modelem/modelką,
tworzy atmosferę bezpieczeństwa i otwartości, w której łatwiej o autentyczne portrety.
✅ Checklista Fotografa Inspirowana Paulem Ekmanem
Przed sesją:
Czy wiem, jaki nastrój lub emocję chcę uchwycić?
Czy moja rozmowa przed sesją pomaga zbudować zaufanie i rozluźnić modela?
Czy stworzyłem bezpieczną przestrzeń, w której można być sobą?
W trakcie fotografowania:
Czy zwracam uwagę na oczy i brwi? (Tu najszybciej pojawiają się mikroekspresje!)
Czy uważnie obserwuję, co dzieje się na twarzy między pozami?
Czy zauważyłem „błysk prawdy” — moment, który nie był zaplanowany?
Czy używam przerw w rozmowie, ciszy, zmiany muzyki lub światła, by wywołać inne reakcje?
Po sesji (podczas selekcji):
Czy widzę na zdjęciu autentyczną emocję, a nie tylko pozę?
Czy portret „mówi coś”, nawet jeśli model się nie uśmiecha?
Czy któraś z fotografii zawiera mikroekspresję, która nadaje jej głębi?
📘 Siedem Uniwersalnych Emocji wg Ekmana – Krótkie Opisy i Mimika
Emocja
Charakterystyczna mimika
Na co zwrócić uwagę w portrecie?
Radość
Uśmiech Duchenne’a: uniesione kąciki ust i zmarszczki wokół oczu
Czy uśmiech jest prawdziwy, czy tylko „dla aparatu”?
Smutek
Opadające kąciki ust, zmarszczki między brwiami, „ciężkie” spojrzenie
Czy oczy wyrażają zmęczenie lub rezygnację?
Złość
Zmarszczone brwi, napięte usta, szeroko otwarte oczy lub ściśnięte
Czy model „wybucha” emocją czy ją tłumi?
Strach
Uniesione brwi, rozszerzone oczy, usta otwarte lub napięte
Czy pojawia się napięcie na całej twarzy?
Zaskoczenie
Uniesione brwi, szeroko otwarte oczy, rozchylone usta
Czy to nagła reakcja czy udawana poza?
Wstręt
Zmarszczony nos, uniesiona górna warga
Czy jest subtelny niesmak czy jawna niechęć?
Pogarda
Asymetryczny uśmiech, często tylko jedna strona twarzy
Zastanawialiście się kiedykolwiek czemu kobiety stanowią przewagę w portretowej galaktyce fotograficznej?
Wyrażanie siebie: Kobiety cenią fotografię portretową jako sposób na wyrażenie siebie. Pozwala im uchwycić swoją unikalną osobowość, emocje i piękno w sposób, którego nie oddadzą żadne słowa.
Kreatywność: Fotografia portretowa daje kobietom możliwość rozwijania kreatywności poprzez eksperymentowanie z pozami, oświetleniem i tłami.
Wzmacnianie pewności siebie: Bycie fotografowaną może pomóc kobietom poczuć się pewniej i bardziej komfortowo we własnej skórze. Może również podnieść ich samoocenę i sprawić, że zobaczą siebie w bardziej pozytywnym świetle.
Uchwycenie wspomnień: Fotografia portretowa pozwala kobietom zatrzymać i pielęgnować wyjątkowe chwile i wspomnienia, które będą dla nich cenne przez lata.
Świętowanie ważnych momentów: Kobiety często korzystają z fotografii portretowej, aby uczcić ważne wydarzenia, takie jak urodziny, ukończenie szkoły, ślub czy ciążę.
Budowanie więzi: Fotografia portretowa może być sposobem na nawiązywanie relacji i zbliżanie się do innych. Może również służyć jako piękna pamiątka relacji z bliskimi.
Siła i niezależność: Fotografia portretowa może być potężnym narzędziem wzmacniającym kobiety, dając im poczucie kontroli i możliwość wyrażenia swojej indywidualności.
Ekspresja artystyczna: Dla wielu kobiet fotografia portretowa jest formą sztuki. Czerpią przyjemność z tworzenia wizualnie zachwycających obrazów, które odzwierciedlają ich kreatywność i talent.
Terapia i uzdrowienie: Fotografia portretowa może być również doświadczeniem terapeutycznym. Pomaga kobietom przepracować trudne emocje, przezwyciężyć traumy czy żałobę po nieudanym związku, dając im przestrzeń do wyrażenia siebie w bezpiecznym i wspierającym otoczeniu.
Radość i zabawa: Przede wszystkim jednak fotografia portretowa to dla kobiet świetna zabawa. Daje im przestrzeń do twórczego wyrażania siebie i czerpania radości z procesu tworzenia.
Dziś portret w cylindrze. Zapraszam na wycieczkę po męskiej stylizacji w cylindrze. Wszystkie fotografie jak zawsze mojego autorstwa.
Stylizacja męska w cylindrze to elegancka i ponadczasowa forma wyrazu, która może budzić skojarzenia z klasycznym dżentelmenem, arystokratą lub postacią z epoki wiktoriańskiej. Cylinder, choć nie jest już tak powszechnym nakryciem głowy, nadal symbolizuje wysoki status i finezję, a także pasuje do stylizacji, które emanują pewnością siebie i wyrafinowaniem.
Elementy garderoby pasujące do cylindra:
Frak lub garnitur – Cylinder najlepiej komponuje się z formalnym strojem, takim jak frak, który był tradycyjnie noszony w XIX wieku na wieczorne wydarzenia. Frak z szerokimi klapami i dopasowanym krojem dobrze współgra z cylindrem, podkreślając elegancję i klasę. Garnitur, szczególnie ten w ciemnych kolorach (czarny, granatowy, szary), także świetnie pasuje do cylindra, tworząc harmonijną, klasyczną całość.
Koszula z kołnierzykiem stojącym – Klasyczna biała koszula z kołnierzykiem stojącym świetnie pasuje do cylindra, podkreślając formalny charakter stroju. Kołnierzyk może być wyeksponowany, a cała koszula doda dżentelmeńskiego szyku.
Krawat lub muszka – Krawat lub muszka to niezbędne akcesoria, które dodają finezji. Muszka może być idealnym wyborem w przypadku bardziej formalnych stylizacji, takich jak frak, natomiast krawat w klasycznym wzorze (np. gładki lub w delikatny prążek) pasuje do mniej formalnych, ale wciąż eleganckich stylizacji.
Kamizelka – Kamizelka, noszona pod marynarką, jest doskonałym dodatkiem do stylizacji z cylindrem. Podkreśla formalność stroju, a także sprawia, że całość nabiera jeszcze większej elegancji. Kamizelka może być jednolita lub w subtelny wzór, jak na przykład krata lub prążki.
Skórzane buty – Buty w stylu oxford, derby lub monki w ciemnym kolorze (czarnym lub brązowym) będą doskonałym wyborem do stylizacji z cylindrem. Skórzane buty podkreślają elegancję całego stroju i stanowią idealne dopełnienie klasycznego looku.
Dodatki – Warto dodać do stylizacji detale, które podkreślą jej charakter, takie jak elegancki zegarek, spinki do mankietów, czy pasek z subtelnym, klasycznym zapięciem. Takie akcesoria wzbogacają strój, nie przytłaczając go.
Cylinder sam w sobie jest elementem przyciągającym wzrok, dlatego reszta garderoby powinna być stonowana i elegancka, aby całość tworzyła harmonijną, wyszukaną stylizację. Stylizacje te odwołują się do klasyki i tradycji, co czyni je idealnymi do portretów, gdzie zależy na uchwyceniu powagi, elegancji oraz ponadczasowego stylu.
Wielu Panów, których fotografuję, dysponuje rozbudowaną garderobą.
Ja jednak zawsze ze sobą mam wszystkie elementy takiego stroju.
Cylinder jako nakrycie głowy ma bogatą historię, sięgającą początków XIX wieku. Jego popularność związana była z przemianami mody i społecznymi oczekiwaniami dotyczącymi elegancji.
Początki cylindra (początek XIX wieku): Cylinder, w swojej pierwotnej formie, był rozwinięciem kapelusza wysokiego, który był modny w XVIII wieku. Pierwsze wersje cylindra zaczęły pojawiać się w Anglii na początku XIX wieku, w latach 1800-1810. Był to wówczas symbol wyrafinowania i klasy wyższej.
Era wiktoriańska (XIX wiek): W latach 40. XIX wieku cylinder zyskał na popularności wśród mężczyzn, zwłaszcza wśród przedstawicieli klasy wyższej i arystokracji. Stał się nieodłącznym elementem stroju formalnego, noszonym na oficjalnych wydarzeniach, w podróży czy w teatrze. W tym okresie był symbolem prestiżu i statusu społecznego.
Wzrost popularności (późna era wiktoriańska i początki XX wieku): W drugiej połowie XIX wieku cylinder był szeroko noszony na całym świecie. Utrzymywał swoją pozycję jako kluczowy element eleganckiego stroju męskiego. W połączeniu z frakiem i krawatem tworzył obraz dżentelmena z wyższych sfer. W tym czasie stosowano go również w modzie kobiecej, choć mniej powszechnie.
Zmiany w XX wieku: Na początku XX wieku, w związku z pojawieniem się nowych stylów i większą swobodą w modzie, cylinder zaczął stopniowo tracić na znaczeniu. Przemiany społeczne, zmiany w stylu życia i moda codzienna przyczyniły się do zaniku cylindra jako nakrycia głowy noszonego na co dzień. Stał się bardziej symbolem przeszłości niż aktualnym trendem.
Cylinder w kulturze: Choć cylinder zniknął z powszechnego użytku, pozostaje silnie zakorzeniony w kulturze, zwłaszcza w kontekście postaci z minionych czasów, takich jak dżentelmeni, magicy (np. Harry Houdini), czy w ikonach mody, jak Abraham Lincoln. Ponadto, cylinder do dziś jest wykorzystywany w przedstawieniach teatralnych, filmach, czy balach maskowych, gdzie przywołuje elegancję minionych epok.
Dziś cylinder jest przede wszystkim elementem eleganckich strojów, kostiumów i okazjonalnych wydarzeń, a także modowym symbolem klasyki.
W jeździe konnej, styl męski związany z noszeniem cylindra to styl angielski. Jest to najbardziej formalny i klasyczny sposób jazdy konnej, który kładzie duży nacisk na elegancję i precyzję.
W stylu angielskim do jazdy często nosi się cylinder, zwłaszcza w kontekście wyścigów konnych, skoków przez przeszkody, czy innych oficjalnych wydarzeń związanych z jeździectwem, takich jak pokazy lub parady. W takim kontekście cylinder jest częścią tradycyjnego stroju jeździeckiego, który obejmuje także frak lub marynarkę, białą koszulę, muszkę i skórzane buty.
Styl angielski w jeździe konnej to elegancka forma jeździectwa, która wywodzi się z tradycji brytyjskich i jest kojarzona z prestiżowymi wydarzeniami, takimi jak Royal Ascot, gdzie elegancja i formalność są kluczowe. Stąd cylinder staje się jednym z elementów tego stylu, symbolizującym status, tradycję i szlachetność jeździectwa.
Cylinder jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych elementów męskiej mody, który pojawia się w kinie i literaturze, często kojarząc się z postaciami z wyższych sfer, dżentelmenami czy bohaterami o wyrafinowanej estetyce. Oto kilka najbardziej charakterystycznych postaci z kina i literatury, które noszą cylindry:
1. Sherlock Holmes (literatura i kino)
Sherlock Holmes, najbardziej znany detektyw na świecie, stworzony przez Sir Arthura Conana Doyle’a, stał się symbolem inteligencji i elegancji. Choć w oryginalnych opisach Holmes nie był koniecznie opisany w cylindrze, jego ikoniczny wizerunek, zwłaszcza w filmach, często przedstawia go w tym nakryciu głowy. Cylinder symbolizuje jego klasyczny styl i dbałość o detale. Sherlock Holmes tradycyjnie kojarzony jest z czapką deerstalker, a nie cylindrem. Deerstalker to charakterystyczna czapka, zazwyczaj z dwiema zakładkami, które można zawiązać pod brodą lub pozostawić luźno. To nakrycie głowy stało się symbolem detektywa, zwłaszcza w związku z ilustracjami Sir Sidneya Pageta, które towarzyszyły oryginalnym wydaniom powieści o Sherlocku Holmesie.
Przywołałem jednak Sherlocka Holmesa w kontekście cylindra, ponieważ choć czapka deerstalker jest jego najbardziej rozpoznawalnym atrybutem, w wielu adaptacjach filmowych, telewizyjnych i teatralnych, postać ta bywa przedstawiana również w cylindrze. Często jest to zabieg twórczy, który ma na celu podkreślenie klasycznego, eleganckiego wizerunku Holmesa, zwłaszcza w kontekście późniejszych wersji jego przedstawienia, gdzie może być ukazany jako dżentelmen w formalnym stroju.
Zatem, choć Sherlock Holmes jest najbardziej związany z czapką deerstalker, cylinder również bywa stosowany w jego stylizacji, aby dodać postaci pewnego wyrafinowania.
2. Abraham Lincoln (historia i film)
Abraham Lincoln, 16. prezydent Stanów Zjednoczonych, jest znany z noszenia charakterystycznego wysokiego cylindra. Jego wizerunek w cylindrze stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych obrazów historycznych i jest często wykorzystywany w filmach, które opowiadają o jego życiu, jak np. Lincoln z 2012 roku, gdzie Daniel Day-Lewis wciela się w tę postać.
3. The Penguin (komiksy i filmy)
The Penguin (Oswald Cobblepot) to jeden z najpopularniejszych wrogów Batmana z uniwersum DC Comics. Postać ta jest znana z noszenia cylindrycznego kapelusza, co podkreśla jego elegancki, ale mroczny charakter. W różnych adaptacjach filmowych, jak Batman Returns z 1992 roku (w tej roli Danny DeVito), cylinder stał się jego ikonicznym atrybutem.
4. The Phantom of the Opera (literatura i film)
The Phantom of the Opera (Upiór w operze), bohater powieści Gastona Leroux, jest kolejnym przykładem postaci, która często jest przedstawiana w cylindrze. Choć upiór nosi różne maski, w wersjach teatralnych i filmowych jego stylizacja jest często wzbogacona o klasyczny cylinder, symbolizujący jego tajemniczość i wyrafinowanie.
5. Dapper Dan (literatura i film)
Dapper Dan, postać z książki The Adventures of Mr. Jiveass Nigger autorstwa Iceberg Slim, jest pełnym elegancji dżentelmenem, który nosi cylinder, co w pełni oddaje jego osobowość – pewność siebie, szyk i wyrafinowanie.
6. Willy Wonka (literatura i film)
Willy Wonka, postać z książki Roalda Dahla Charlie and the Chocolate Factory, szczególnie w wersji filmowej (szczególnie w wykonaniu Gene’a Wildera w 1971 roku), jest znany ze swojego nieco ekscentrycznego wyglądu, a cylinder w jego przypadku stanowi jeden z najbardziej rozpoznawalnych elementów jego charakterystycznego stroju. To nakrycie głowy podkreśla jego fantazyjność i wyjątkowość.
7. Charlie Chaplin (The Tramp) (kino)
Choć Charlie Chaplin nie nosił cylindra w klasycznym tego słowa znaczeniu, jego postać The Tramp w filmach niemych, zwłaszcza w The Kid czy Modern Times, często była przedstawiana z kapeluszem, który przypomina cylinder. To nakrycie głowy stało się częścią charakterystycznego wyglądu tego bohatera i symbolizuje jego nieporadność, ale także elegancję.
8. Dr. Jekyll/Mr. Hyde (literatura i film)
Dr. Henry Jekyll i Mr. Edward Hyde, bohaterowie powieści Roberta Louisa Stevensona Dr. Jekyll and Mr. Hyde, to postacie, które w różnych adaptacjach filmowych i teatralnych często pojawiają się w cylindrach, co podkreśla ich dwoistą naturę – elegancki, szlachetny Jekyll kontra mroczny, brutalny Hyde.
9. Phantom of the Opera (film, 1925)
The Phantom w wersji z 1925 roku, grany przez Lon Chane, również nosi cylinder jako część swojego eleganckiego, tajemniczego wyglądu. Ten klasyczny film niemy stał się punktem odniesienia dla wielu późniejszych adaptacji literackich.
10. Kuba Rozpruwacz
Kuba Rozpruwacz (Jack the Ripper), jedna z najsłynniejszych postaci w historii kryminalistyki, w wielu filmach, książkach i przedstawieniach, był przedstawiany w cylindrze, co dodaje mu tajemniczości i mrocznego charakteru. Choć nie ma jednoznacznych dowodów na to, że rzeczywiście nosił cylinder, to wizerunek ten stał się niemal ikoną, szczególnie w kontekście literatury i kina, gdzie jest to często wykorzystywany atrybut.
Cylindryczny kapelusz, jako element eleganckiego, choć zimnego i dystyngowanego wyglądu, świetnie pasuje do postaci Kuby Rozpruwacza, który był postrzegany jako tajemniczy, inteligentny i nieuchwytny morderca. Wizerunek ten podkreślał dystans, anonimowość i szokujący kontrast między pozorną elegancją a brutalnością jego czynów.
Wielu artystów i twórców wolało przedstawiać go w cylindrze, aby podkreślić mroczny klimat Londynu w czasach wiktoriańskich i dodać jego postaci elementu szaleństwa i wyrafinowanej zbrodni. To właśnie przez takie przedstawienia, Kuba Rozpruwacz stał się niemal archetypiczną postacią, z którą często łączy się wizerunek mężczyzny w cylindrze.
Cylinder jest symbolem klasy, męskości i często tajemniczości. Często wybierany przez postacie literackie i filmowe, które chcą wyrazić swoją wyższość, elegancję, ale także specyficzny charakter, pełen sprzeczności – od mrocznych bohaterów, po ekscentrycznych geniuszy.
Zapraszam do umawiania sesji. W maju jeszcze mam kilka wolnych terminów.
Zwieńczenie Twojej sesji, które możesz trzymać w dłoni. Wyjątkowe portrety zasługują na wyjątkową oprawę. Dlatego oferuję Ci coś więcej niż tylko pliki cyfrowe — piękny, szyty album w formacie A4, z twardą oprawą, wydrukowany na doskonałym papierze, który zachwyca głębią i jakością kolorów. To nie jest masowa produkcja — każdy egzemplarz może powstać tylko dla Ciebie.
To coś, co się nie starzeje. Zostaje z Tobą. Coś, co możesz pokazać, podarować, przeglądać z uśmiechem.
Dlaczego warto mieć album z sesji?
📖 Fizyczna pamiątka na lata – album to coś więcej niż wspomnienie. To przedmiot, który możesz dotknąć, otworzyć, postawić na półce i wracać do niego w każdej chwili.
✨ Ekskluzywna forma prezentacji – wydruki na wysokiej jakości papierze wyglądają nieporównanie lepiej niż na ekranie telefonu czy komputera.
🎁 Idealny prezent – dla Ciebie lub kogoś bliskiego. Niezwykle osobisty i elegancki.
🖼️ Sztuka w Twoim domu – każdy portret w albumie to jak małe dzieło sztuki. Album staje się Twoją prywatną galerią.
🧡 Emocje, które nie znikają z dysku – cyfrowe pliki mogą się zgubić, album zostaje. I pachnie nowością za każdym razem, gdy go otwierasz.
Zapraszam do kontaktu w sprawie sesji oraz – jeżeli mieliśmy już sesję, do podsumowania jej w formie takiego właśnie albumu.
Rekwizyty w fotografii portretowej, jakich używam to najczęściej nakrycia głowy. W mojej pracy skompletowałem wiele nakryć głowy i z reguły używam takich: hełm spartański z grzebieniem, cylinder, melonik, kaszkiet, kapelusze kowbojskie, kapelusz Stetson jak komisarz Maigret czy Kojak.
Przedstawię Ci teraz praktyczne zastosowanie tych rekwizytów w fotografii portretowej.
Jak widzisz, to całkiem spora kolekcja rekwizytów – każdy z nich wnosi do portretu zupełnie inną energię i może pomóc w opowiedzeniu ciekawej historii. Nakrycia głowy to fantastyczne narzędzia, które mogą:
– podkreślić charakter postaci, – zbudować nastrój epoki, – dodać ironii, patosu lub zmysłowości, – skupić uwagę na oczach, twarzy lub sylwetce, – ukryć niedoskonałości (np. fryzury), – albo po prostu przyciągnąć wzrok i wyróżnić zdjęcie.
Oto jak praktycznie wykorzystuję każdy z wymienionych rekwizytów:
🛡 Hełm spartański z grzebieniem
Efekt: epicki, heroiczny, mitologiczny Zastosowania: – Idealny do sesji stylizowanych na antyk, fantasy, cosplay, męskie akty o klimacie wojownika – Nadaje się też do portretów z mocnym światłocieniem (chiaroscuro), gdzie eksponuję siłę i napięcie mięśni – Świetnie wygląda w czerni i bieli, zwłaszcza z kontrastem blasku metalu i cieni twarzy.
🎩 Cylinder
Efekt: elegancja, tajemniczość, dekadencja Zastosowania: – Stylizacje retro, wiktoriańskie, steampunkowe – Sesje glamour z kontrastem: np. naga kobieta w cylindrze jako mocny, teatralny akcent – Męskie portrety w stylu „gentleman noir” – z papierosem, laską, szklanką whisky.
🎩 Melonik
Efekt: ironia, nonszalancja, nostalgia Zastosowania: – Portrety z przymrużeniem oka, z nutą Chaplina albo surrealizmu – Może dodać portretowi dystansu, szczególnie w połączeniu z klasycznym garniturem – Ciekawy kontrapunkt dla twarzy o bardzo poważnym wyrazie – kontrast form i nastrojów.
🧢 Kaszkiet
Efekt: miejski, proletariacki, styl „Peaky Blinders” Zastosowania: – Doskonały do męskich portretów z surowym klimatem – bruk, dym, beton – Może też działać jako symbol pracowitości, oldschoolowej męskości – Ciekawie kontrastuje z kobiecymi rysami twarzy – androgyniczne stylizacje
🤠 Kapelusze kowbojskie
Efekt: dzikość, wolność, bunt Zastosowania: – Stylizacje country, western, sesje plenerowe z silną osobowością – Idealne do portretów z silnym światłem bocznym i dramatycznym cieniem od ronda – Świetnie wyglądają w ujęciach z niskiej perspektywy – budują majestat postaci
🕵️♂️ Stetson à la Maigret / Kojak
Efekt: retro noir, detektywistyczny klimat, chłodny profesjonalizm Zastosowania: – Styl noir – ciemne tło, dym z papierosa, światło przez żaluzje – Mężczyzna jako archetyp twardego gliny – styl a la film noir z lat 50. – Pasuje też do kobiet w stylu femme fatale – kontrast między klasycznym kapeluszem a zmysłową twarzą
A to jest dopiero wstęp do właściwych stylizacji, które rozpiszę w kolejnych postach!
Pamiętaj, że zawsze mam te rekwizyty przy sobie, kiedy jadę na sesję!
Masz ochotę na fotografie w moim wykonaniu? Zapraszam do kontaktu!
Rekwizyty w fotografii portretowej to nie tylko ozdoby. To subtelne (albo całkiem wyraziste) kierunkowskazy, które prowadzą wzrok widza i podbijają przekaz zdjęcia. Oto 14 rekwizytów, które mają ogromne znaczenie w portrecie fotograficznym – zarówno pod względem kompozycyjnym, jak i emocjonalnym:
🎩 1. Kapelusz
Dodaje tajemniczości, klasy lub nonszalancji. Może zasłaniać część twarzy, budując dramaturgię.
📖 2. Książka
Podkreśla intelektualny charakter postaci. Dobrze działa też jako punkt równowagi kompozycyjnej w kadrze.
💄 3. Lusterko
Daje możliwość zabawy odbiciem, głębią, a także symboliką „spojrzenia w siebie”.
☕ 4. Filiżanka lub kubek
Wprowadza domowy, intymny klimat. Doskonała przy portretach lifestyle’owych.
🎻 5. Instrument muzyczny
Definiuje pasję bohatera zdjęcia i dodaje ciekawe linie do kompozycji.
🪞 6. Krzesło lub fotel
To więcej niż mebel – może sugerować pozycję społeczną, władzę lub… relaks.
🌸 7. Kwiaty
Nadają kobiecości, świeżości i miękkości – idealne w portretach sensualnych i romantycznych.
🧤 8. Rękawiczki
Wnoszą klimat retro, nutkę elegancji i dystansu. Przypominają stare hollywoodzkie kadry.
🧳 9. Walizka
Symbol podróży, zmiany, ucieczki. Dobry wątek narracyjny dla sesji z historią.
📷 10. Aparat fotograficzny
Autoportret z rekwizytem, który mówi: „znam tę stronę obiektywu” – idealny dla fotografów i twórców.
🦯 11. Laska
Klasyczny atrybut – świetna dla dojrzałych modeli. Daje rękom „zadanie”, podkreśla godność, charakter, bywa też symbolem statusu.
💎 12. Biżuteria
Od subtelnych kolczyków po masywne naszyjniki – biżuteria nie tylko zdobi, ale prowadzi wzrok, wyznacza rytm i akcenty w kadrze.
🔥 13. Dekolt(element stylizacji, ale działa jak rekwizyt)
To jeden z najsilniejszych „kierunkowskazów wzroku”. Sensualny, ale też symboliczny – może mówić o pewności siebie, otwartości, kobiecości.
🚬 14. Cygaro
Symbol władzy, pewności siebie i nonszalancji. Wprowadza klimat noir, gangsterki lub luksusu. Działa doskonale w męskich portretach z pazurem – i nie tylko.
Każdy z tych przedmiotów może być użyty dyskretnie lub stanowić oś narracyjną portretu. Klucz to spójność z osobowością modela/modelki oraz klimat zdjęcia.
Mięśnie twarzy są kluczowe w fotografii portretowej, ponieważ to one nadają wyrazistość emocjom i kształtują ekspresję. Umiejętność ich dostrzegania i kontrolowania podczas sesji pozwala na precyzyjne uchwycenie nastroju oraz charakteru portretowanej osoby.
1. Mięsień okrężny oka (Musculus orbicularis oculi) 👁️
🔹 Odpowiada za mruganie i zmrużenie oczu, co jest kluczowe dla szczerego uśmiechu – tzw. uśmiechu Duchenne’a, w którym kąciki oczu delikatnie unoszą się, tworząc subtelne zmarszczki. 🔹 W portrecie jego napięcie wpływa na intensywność spojrzenia – delikatne przymknięcie oczu dodaje tajemniczości i emocjonalnej głębi.
2. Mięsień jarzmowy większy (Musculus zygomaticus major) 😊
🔹 Główny mięsień uśmiechu – podnosi kąciki ust. 🔹 Gdy działa bez mięśnia okrężnego oka, powstaje sztuczny, wymuszony uśmiech („uśmiech do zdjęcia”). 🔹 W naturalnej ekspresji uśmiech angażuje nie tylko usta, ale i policzki oraz oczy.
3. Mięsień śmiechowy (Musculus risorius) 😏
🔹 Odpowiada za rozciągnięcie ust w poziomie – powoduje subtelny uśmiech bez unoszenia policzków. 🔹 Często obecny w ironicznych uśmiechach, lekkim grymasie lub wyrazie pobłażania.
🔹 Kontroluje zaciskanie i układanie ust, co ma ogromne znaczenie w emocjach – od subtelnego spokoju po gniewne ściągnięcie warg. 🔹 Jest kluczowy przy portretach zmysłowych, gdy modelka delikatnie rozchyla usta.
5. Mięsień czołowy (Musculus frontalis) 🤨
🔹 Unosi brwi, co nadaje wyraz zdziwienia, ciekawości lub intensywności spojrzenia. 🔹 W napięciu tworzy poziome zmarszczki na czole – widoczne przy stresie, zdziwieniu lub powadze. 🔹 Lekko uniesiona jedna brew może dodać charakteru i pewności siebie.
🔹 Ściąga brwi do środka, co tworzy wyraz skupienia, niepokoju, smutku lub gniewu. 🔹 Zbyt napięty może powodować zmarszczone brwi i zaciśniętą twarz, co często nie wygląda korzystnie na zdjęciach.
🔹 Odpowiada za smutek i przygnębienie, gdy kąciki ust opadają. 🔹 Subtelne działanie tego mięśnia daje efekt nostalgii i zadumy, dlatego w niektórych portretach lekkie opuszczenie kącików ust dodaje powagi i tajemniczości.
Jak mięśnie twarzy wpływają na emocje w portrecie?
😃 UŚMIECH
🔹 Zaangażowanie mięśnia jarzmowego większego i okrężnego oka = szczery uśmiech (uśmiech Duchenne’a). 🔹 Tylko mięsień jarzmowy bez oczu = wymuszony uśmiech, typowy dla niekomfortowych sytuacji. 🔹 Gdy dominują mięśnie śmiechowy i okrężny ust = subtelny, figlarny uśmiech, często używany w portretach o lekkim, zalotnym charakterze.
😔 SMUTEK I ZADUMA
🔹 Aktywne mięśnie obniżające kąciki ust oraz marszczące brwi. 🔹 Delikatnie napięty mięsień czołowy dodaje zamyślenia. 🔹 Opadające powieki mogą dodać nostalgii lub melancholii.
😐 POWAGA I DYSTANS
🔹 Neutralna pozycja mięśni – minimalna ekspresja, ale mocne spojrzenie. 🔹 Napięcie w mięśniu okrężnym oka sprawia, że wzrok jest bardziej intensywny. 🔹 Lekko opuszczone kąciki ust dodają autorytetu i tajemniczości.
Wnioski :
📸 Świadome zarządzanie mięśniami twarzy to klucz do perfekcyjnego portretu. 📸 Dobry fotograf „czyta” napięcia mięśniowe modela i potrafi je korygować – np. jeśli ktoś ma sztuczny uśmiech, można poprosić o zmrużenie oczu lub lekkie rozluźnienie ust. 📸 Ekspresja oczu jest ważniejsza niż same usta! – jeśli oczy są martwe, uśmiech nie będzie wyglądał naturalnie.
Mit o fotograficznych Casanovach ma się nadwyraz dobrze, choć w rzeczywistości niewiele ma wspólnego z prawdą. Skąd się bierze?
Oto 10 przyczyn tego zjawiska:
1. Mit artysty jako uwodziciela 🎭
Od czasów malarzy renesansowych istnieje stereotyp, że artysta ma niezwykłą charyzmę i przyciąga kobiety. Fotograf jest dziś postrzegany jako współczesna wersja malarza – ktoś, kto tworzy sztukę i „widzi” kobiety w unikalny sposób.
2. Bliskość i intymność sesji zdjęciowej 📷
Portret (zwłaszcza kobiecy) wymaga bliskości, spojrzenia w oczy, wrażliwości. Dla postronnych to może wyglądać jak flirt, choć w rzeczywistości to część procesu twórczego.
3. Efekt „on sprawia, że czuję się piękna” 💋
Dobrze poprowadzona sesja buduje pewność siebie kobiety. Fotograf jest często pierwszą osobą, która mówi jej, że jest piękna w autentyczny sposób. To może wywoływać emocjonalne przywiązanie, ale to nie znaczy, że musi przeradzać się w romans.
4. Skandal zawsze jest bardziej ekscytujący niż rzeczywistość 🔥
Ludzie wolą wierzyć w romantyczne lub pikantne historie niż w to, że fotograf po prostu wykonuje swoją pracę. Plotki o romansach sprzedają się lepiej niż fakty.
5. Kino i popkultura podsycają mit 🎬
Filmy i seriale często pokazują fotografów jako uwodzicieli. Przykłady? Helmut Newton, David Bailey, postaci wzorowane na Richardzie Avedonie – w mediach zawsze pojawia się motyw „fotograf i jego muza”.
6. Kojarzenie fotografii z modą i celebrytkami 👠
Świat mody jest pełen przepięknych kobiet i ekstrawaganckich artystów. Ludzie myślą, że każdy fotograf portretowy żyje jak w „Diabeł ubiera się u Prady”, choć realia są inne – więcej retuszu i terminów niż romansów.
7. Kobiecość + sztuka = napięcie emocjonalne 💫
Fotograf dostrzega detale, które umykają innym – sposób, w jaki pada światło, jak układają się włosy, jak delikatnie opada ramię. To może wyglądać na coś więcej niż zawodową obserwację, ale dla fotografa to po prostu część rzemiosła.
8. Portrety budzą emocje i są osobiste ❤️🔥
Portret to jedno z najbardziej osobistych doświadczeń – ktoś patrzy na ciebie, analizuje twoją twarz, uchwyca twoją osobowość. Nie ma drugiej takiej sytuacji w życiu codziennym, więc ludzie mylą emocjonalność zdjęć z emocjonalnością relacji.
9. Zazdrość partnerów i „czerwone flagi” 🚩
Niektórzy mężczyźni czują się niepewnie, gdy ich partnerka idzie na sesję do fotografa. W ich oczach może to wyglądać podejrzanie: „dlaczego chce mieć piękne zdjęcia?”, „po co się tak stroi?”. Lepsza wymówka? Oskarżyć fotografa o bycie uwodzicielem.
10. Fotografowie, którzy podsycają mit 😏
Oczywiście, zdarzają się fotograficzni Casanovowie, którzy wykorzystują ten wizerunek do budowania swojej marki. Ale są w mniejszości – większość fotografów to profesjonaliści, którzy po sesji wracają do obróbki zdjęć i kawy, a nie do kolejnych podbojów miłosnych. Co więcej,mają swoje muzy,które darzą nieustanną, głeboką miłością. A modelki….hmmm traktują jak tworzywo.
Podsumowanie
To, że fotograf portretowy to rzekomo wieczny zdobywca, wynika bardziej z popkultury, mitów i emocjonalnego charakteru samej fotografii niż z rzeczywistości. Ludzie lubią dramat i tajemniczość, więc bardziej ekscytuje ich wersja „uwodziciel artysta” niż „facet spędzający godziny na edytowaniu skóry w Photoshopie”. 😆
Codziennie mam kilkanaście do kilkudziesięciu zapytań o sesje portretowe. W efekcie codziennie rozmawiam z dwudziestoma a czasem pięćdziesięcioma osobami.
Jednak tylko JEDNA na DZIESIĘĆ osób jest zdecydowana, konkretna, zdeterminowana i od słów przechodzi do czynów.
Mnie zaciekawiło czym kieruje się pozostałe DZIEWIĘĆ. Bo ich zachowanie tworzy szum i powoduje tak naprawdę stratę czasu. Dla nich i dla mnie.
A może to zjawisko szersze? Może Ty również w swoim otoczeniu spotykasz się z takim zachowaniem?
Możliwe również, że TY też czasem tak postępujesz – generując szum, nie „dowożąc” tematów, zaczynając a nie kończąc. Jestem pewien, że to są symptomy opisujące znacznie szersze zjawisko.
Tak więc po analizie szeregu przypadków określiłem 10 powodów, dla których 90% potencjalnych klientów wycofuje się lub unika podjęcia ostatecznej decyzji:
1. Impulsywna decyzja bez realnej potrzeby
Ludzie często działają pod wpływem chwili – zobaczyli piękne zdjęcia, pomyśleli „też bym tak chciał”, ale potem ochłonęli i doszli do wniosku, że wcale tego nie potrzebują.
Jednak impuls był na tyle silny, że przesłali zgłoszenie. Po pierwszej rozmowie albo wycofują się albo unikają dalszego kontaktu. Nie odbieram tego osobiście. Dla mnie to po prostu marnowanie czasu. Mojego ale i Twojego.
Wiem też, że tak postępują ze wszystkim w życiu. Jeżeli więc tak postępujesz, zmień to. Zanim wykonasz działanie, przemyśl temat kilka razu. Nie angażuj innych w swój słomiany zapał.
2. Strach przed oceną i własnym wyglądem
Wiele osób ma kompleksy i obawia się, że na zdjęciach wyjdzie źle. Wstydzą się, że nie potrafią pozować, boją się, że nie będą zadowoleni z efektu i ostatecznie wolą unikać konfrontacji z aparatem.
Jednak zainicjowali kontakt. Zgłosili się. Coś jednak ich powstrzymało przed wykonaniem tego ostatniego kroku.
Czy to niska samoocena? Tak silna, że gdy dochodzi „co do czego” nie potrafią się przełamać.
3. Syndrom „najpierw schudnę” lub „muszę się przygotować”
Częsty problem – klient myśli, że do sesji trzeba się jakoś specjalnie przygotować: schudnąć, poprawić fryzurę, kupić nowe ubrania. W efekcie odkłada decyzję na „lepszy moment”, który nigdy nie nadchodzi.
Wygląda to jak cały zestaw wymówek. Najpierw jest impuls „działam!” jednak gdy trzeba realnie działać pojawia się tysiąc wymówek, aby jednak pozostać biernym.
Najlepsze wymówki to wyczekanie „lepszego momentu” lub „schudnięcie” albo „nabranie masy” lub cokolwiek. Aby nie trzeba było działać. Zachowany zostaje „status quo”.
4. Lęk przed wydaniem pieniędzy (choć początkowo ich to nie odstraszało)
Ludzie często pytają o usługę, zanim faktycznie zdecydują, czy chcą na nią wydać pieniądze. Gdy przychodzi moment podjęcia decyzji, zaczynają kalkulować i dochodzą do wniosku, że to dla nich „za drogo” lub że „są ważniejsze wydatki”. Szczególnie, kiedy jest kontrola wydatków.
Takiemu zachowaniu towarzyszy bardzo często zdanie „muszę skonsultować to z żoną lub z mężem”. To świadczy również o braku decyzyjności.
W przypadku partnerów z kolei rzadko zdarza się tak, że partner zachęca. Że mówi „zrób to, bo inaczej nigdy nie poczujesz jak to jest”. Najczęściej niestety mówi: „A po co ci to?” i czasem jest to podszyte podejrzeniami „A dla kogo Ty się tak fotografujesz?”
5. Prokrastynacja i brak decyzyjności
Niektórzy ludzie nigdy niczego nie finalizują – deklarują chęć, ale decyzję odkładają na potem. Każdy telefon czy wiadomość przypomina im, że powinni coś zrobić, ale zamiast działać, unikają kontaktu.
Z takim zjawiskiem spotykam się dość często. Wiele osób coś zaczyna lub deklaruje wolę zrobienia czegoś ale na woli się kończy.
Co więcej, wiele o tym mówią. Przy każdym kontakti opowiadają jak to „wkrótce” coś zrobią i te opowieści są kwieciste. Jednak najczęściej nic z tego nigdy nie wynika.
To bardzo niebezpieczny gatunek bo rozbudza emocje i nadzieje, z których nic nigdy nie wynika. Należy ich zostawiać samych sobie i zwyczajnie unikać.
6. Strach przed wyjściem poza strefę komfortu
Sesja zdjęciowa to wyjście poza codzienność. Niektórzy boją się samego doświadczenia – nowych sytuacji, kontaktu z obcą osobą (fotografem), braku kontroli nad tym, jak wypadną.
Strach i lęk to bardzo silne emocje. Szczególnie, jeżeli wiążą się z nowymi doświadczeniami. Ktoś ma utarte ścieżki, zna ciągle tych samych ludzi, nie gromadzi nowych doświadczeń, nie otwiera się na innych.
Taki początkowy zrew wynika z poczucia, że bardzo chce czegoś nowego. Ale strach jest silniejszy.
7. Brak natychmiastowej gratyfikacji
Ludzie są przyzwyczajeni do szybkich efektów – kupując ciuchy czy gadżety, od razu widzą efekt. Zdjęcia to proces: trzeba się umówić, przyjść na sesję, poczekać na obróbkę. Wielu traci entuzjazm, gdy uświadamiają sobie, że to nie jest natychmiastowa gratyfikacja.
Na to się nakłada fotografia „instant” z komórki. Selfie daje efekt natychmiastowy. Komórki wyposażone są w filtry. Można robić sobie całkiem odjechane zdjęcia i to z własnej ręki.
Tyle, że sesja z fotografem to zupełnie inny kaliber. To oddanie kontroli oraz fotografia oczami fotografa. Cały złożony proces. A to wymaga czasu, zaangażowania, cierpliwości, zbudowania zaufania. W cywilizacji INSTANT o takie rzeczy trudno.
Jest w tym pewna prawidłowość. Młodzi ludzie, żyjący w kulturze INSTANT są najbardziej „niestali” w deklaracjach dlatego skupiłem się na osobach 45PLUS. I to była niezwykle słuszna decyzja.
8. Poczucie winy lub wstyd przed partnerem/bliskimi
Niektórzy obawiają się reakcji otoczenia: „Co, sesja zdjęciowa? A po co ci to?” – i wolą uniknąć konieczności tłumaczenia się rodzinie czy znajomym.
„Po co ci to” często zawiera ładunek oskarżenia czy podejrzenia. Bo przecież „Dla mnie tak się nie stroisz więc dla kogo?”
Są to przykre sytuacje, zwłaszcza że ludzie powinni się wspierać i mobilizować, szczególnie kiedy idą razem przez życie. Tymczasem moje obserwacje dowodzą, że ludzie często „są” ze sobą i trwają w jakiejś stagnacji choć powinni dawno się rozstać. To forma biernego przyzwyczajenia.
Osobliwe bywają też sytuacje, kiedy osoba mówi wprost, że partner nie ma do niego czy niej zaufania z uwagi na dawne przewiny stąd na zdjęcia zareaguje podejrzliwie!
9. Porównywanie ofert i szukanie „tańszej” lub „lepszej” opcji
Ludzie często pytają o sesję u kilku fotografów jednocześnie. Może się okazać, że wybrali kogoś innego albo uznali, że „jeszcze poszukają”.
Często organizowane są swoiste „konkursy piękności” i „przetargi” ale z mojego doświadczenia rzadko kiedy dochodzi do finalizacji. To jednak dotyczy osób, dla których liczy się wyłącznie wykonanie zdjęć a jakie one będą, w jakim stylu, przez kogo to już jest całkowicie bez znaczenia. Unikam takich Klientów. Zostawiam ich tym naiwnym, którzy biorą udział w konkursie.
10. Zwyczajne zapomnienie i brak priorytetu
W dobie ogromnej ilości bodźców ludzie szybko zapominają o tym, co było dla nich ważne w danym momencie. Sesja zdjęciowa wydaje się „fajnym pomysłem”, ale potem codzienne życie przyćmiewa tę decyzję.
Dlatego tak ważne jest „kucie żelaza póki gorące”. Każda rozmowa ma prowadzić do ustalenia daty sesji a nie potwierdzenia, że robię piękne fotografie. Komplementy nigdzie mnie nie zaprowadzą.
Dlatego warto ustalić od razu „KIEDY” a jeżeli ktoś z trudem kojarzy zgłoszenie się na sesję będzie chciał się szybko wywinąć z kłopotliwej sytuacji. Trzeba mu na to równie szybko pozwolić.
Jak zmniejszym dokuczliwość tych problemów?
Aby poprawić konwersję, stosuję takie takiechniki: ✅ Ustalan termin od razu – zamiast pytać, kiedy im pasuje, proponuję konkretny dzień i godzinę. ✅ Podkreślan pilność – „mam jeszcze tylko dwa wolne terminy na ten miesiąc”. ✅ Eliminuję wymówki – „nie musisz umieć pozować, wszystkim się zajmę” / „nie musisz się przygotowywać, możemy zrobić sesję w Twoim obecnym stylu”. ✅ Buduję większe zaangażowanie – np. wysyłając inspiracje do sesji, pytając, jakie mają pomysły. ✅ Pobieran symboliczną zaliczkę – nawet mała wpłata zwiększa szanse, że klient faktycznie przyjdzie. Nazywam to „zadatkiem angażującym”. Nikt nie chce stracić nawet 50 PLN rezygnując z sesji, na którą i tak nie miał zamiaru przyjść. Lepiej uciąć nierokujący temat niż żyć nadziejami.
Możliwe, że masz podobne doświadczenia.
Jeżeli to dostrzegasz, podążaj moją ścieżką. Bądź konkretny i wiedz, czego chcesz i PO CO robisz to, co robisz!
Fotograf portrecista Robert Gołębiewski 