Ellen von Unwerth – kobieta, która dała kobietom głos w fotografii mody
Ellen von Unwerth to jedna z najbardziej wpływowych postaci współczesnej fotografii mody – niemiecka artystka, która od lat 90. XX wieku rewolucjonizuje sposób przedstawiania kobiecości, seksapilu i siły kobiet. Urodzona 17 stycznia 1954 roku we Frankfurcie nad Menem, początkowo pracowała jako modelka, co znacząco wpłynęło na jej późniejsze podejście do pracy z kamerą. Spędziła dziesięć lat przed obiektywem, zanim chwyciła za aparat. Jak sama przyznaje, właśnie to doświadczenie pozwoliło jej zrozumieć, czego kobieta oczekuje od fotografa — czułości, humoru i przestrzeni do wyrażania siebie, zamiast uprzedmiotowienia.
Przełomem w jej karierze była sesja zdjęciowa z nieznaną wtedy jeszcze Claudią Schiffer dla marki Guess w 1989 roku. Te czarno-białe fotografie, zainspirowane estetyką złotej ery Hollywood, były mieszanką zmysłowości, młodzieńczej figlarności i stylowej nostalgii. Z miejsca podbiły świat mody i zapoczątkowały nową erę w reklamie odzieżowej. Ellen zaczęła pracować dla największych magazynów – Vogue, Vanity Fair, Interview, i-D i Numero, a jej zdjęcia trafiały na okładki i kampanie wielkich marek, jak Chanel, Dior, Miu Miu czy Victoria’s Secret.
Styl von Unwerth jest natychmiast rozpoznawalny: teatralny, pełen humoru, prowokacji i figlarności. Jej fotografie często balansują na granicy fetyszu i żartu, erotyzmu i autoironii, ale zawsze prezentują kobiety jako silne, świadome swojej seksualności istoty. Nie ma w tym mizoginicznego spojrzenia męskiego oka – jest spojrzenie kobiece, z empatią, ale i wyrafinowaną estetyką. Von Unwerth bawi się konwencjami pin-upu, burleski, filmów noir i kampowej mody lat 50. i 60., przenosząc te motywy do współczesnego kontekstu.
Fotografka wydała kilka albumów, które stały się kolekcjonerskimi pozycjami: „Snaps”, „Revenge”, „Fräulein”, „Heimat”, „Devotion”, czy „The Story of Olga”. Każdy z nich to opowieść wizualna – często zbudowana jak film, z bohaterką, fabułą, napięciem i zwrotem akcji. Jej prace wystawiane były w prestiżowych galeriach i muzeach na całym świecie, od Paryża po Los Angeles.
Co istotne, Ellen von Unwerth jest jedną z niewielu kobiet, które zdominowały świat fotografii mody – dziedzinę zdominowaną przez mężczyzn. Jej sukces jest więc nie tylko artystyczny, ale i symboliczny: pokazała, że kobiece spojrzenie potrafi być równie silne, prowokujące i wyraziste. Jej fotografie – pełne śmiechu, seksu, tajemnicy i teatralnej ekspresji – są celebracją kobiecości w jej najodważniejszych odsłonach.
Ellen von Unwerth nie fotografuje dla mężczyzn – fotografuje dla kobiet. Uwalnia je od bycia biernym obiektem, czyniąc z nich bohaterki własnej opowieści. W jej obiektywie kobieta nie musi się tłumaczyć ze swojej zmysłowości – może ją celebrować. To właśnie czyni jej twórczość tak rewolucyjną i ponadczasową.
Fotograf portrecista Robert Gołębiewski 